Geschiedenis

"Wat is, was er reeds lang, en wat zijn zal, is reeds lang geweest", schreef de schrijver van Prediker. Dit geldt ook zeker voor Ichthus. Voor de wortels van Ichthus moeten we teruggaan naar 1958. evangelische actieIn dat jaar waren er een aantal studenten die aangesloten waren bij Youth for Christ. Enkele van hen, ongeveer zes in aantal, volgden colleges bij prof. Hoekendijk, hoogleraar aan de theologische faculteit te Utrecht. Hij wist de studenten er toe te bewegen om eens aan evangelisatie onder studenten te gaan denken, aangezien er op dat moment bij Youth for Christ bijna niet aan evangelisatie onder studenten werd gedaan. De laatste grote studentenactie onder Utrechtse studenten had voor de Tweede Wereldoorlog plaatsgevonden door de NCSV, de Nederlandse Christelijke Studenten Vereniging.

Appèlweek

De Youth for Christ-studenten, namen contact op met de studentenpre­dikan­ten van de NCSV en met SSR. Ze vormden samen een werkgroep die een jaar lang is bezig geweest met de voorbereidingen van een evangelisatieactie, de Appèlweek genaamd. De Appèlweek vond plaats in het najaar van 1959. De week bestond uit vier avondbijeenkomsten in Tivoli met o.a. een Engelse gastspreker, want de gedachte was: wat je van ver haalt, dat moet wel een publiekstrekker zijn. Men dacht zelfs nog aan het uitnodigen van Prins Bernhard. Deze stond 'slechts' bovenaan op de lijst van het aanbevelingscomité. Tijdens zo'n avond in de Appèlweek sprak voor de pauze een hoogleraar over zijn vakgebied en wat het evangelie daarover te zeggen had en na de pauze een vaste spreker over het leven, werk en de betekenis van Jezus Christus. De week riep respons op. Zo waren er ondertussen ook contacten gelegd met andere christelijke studenten. De vraag was nu: hoe nu als christelijke evangeliserende actiebeweging verder? De werkgroep zocht ondertussen als Evangelische Studentenactie eerst naar een naam. De rest van het jaar is de ESA onder de naam 'Ichthus' verder gegaan. Ichthus, wat 'vis' betekent, was een oudchristelijk symbool, waarvan de beginletters een geloofsbelijdenis vormen: Jezus Christus, Zoon van God, Redder. De vis werd afgebeeld met een open staart, dat moest duiden op de open houding die je als Christenstudent naar je medestudent moet hebben.

Beweging

De studenten zagen dat alleen evangelisatie niet genoeg was. Opbouw van je eigen geloofsleven en dat van andere studenten is ook belangrijk. Visie voor studentenwerk op langere termijn dus. De ESA-Ichthus werd ESB-Ichthus, van actie tot beweging. Dit gebeurde op 25 februari 1960. Op plaatselijk niveau ging Ichthus dus niet op in de NCSV, op landelijke niveau echter werd Ichthus wel lid van de NCSV. De band met NCSV is later minder geworden en tenslotte geheel afgebroken. Bij Ichthus bestond geen officieel lidmaatschap. Het bestuur, toen staf genoemd, bestond uit 6 mensen, waarvan er elk jaar drie aftraden en de rest van de staf zichzelf aanvulde. De groepsgrootte was toen ongeveer 30 studenten. De naam Ichthus bleef bestaan. Het visje zwom verder... Er bleek dus naast de bestaande studentenverenigingen behoefte te zijn aan Ichthus. Er moest toch iemand evangeliseren onder studenten: een evangelise­rende beweging dus. Men had oog voor twee soorten studenten, wat Ichthus sindsdien altijd heeft gehad. Ten eerste, de niet-christelijke studenten; hen te bereiken met het evangelie. De andere groep is het aantal traditioneel-christelijke studenten. Zij konden wel praten over God, maar hadden moeite met een persoonlijke omgang met Hem. De doelstelling was kort samengevat: evangelisatie onder studenten en opbouw, verdieping van het geloof van de christelijke studenten.

Ichthushuizen

Na deze ogenschijnlijk rustige jaren meldden zich roeriger tijden. Er ontstonden discussies over de opdracht van Christus t.a.v. de samenleving. Een Ichthiaan had daar een bepaalde visie op, nl. het is een opdracht voor Ichthus om de bestaande gemeenschap uit te bouwen d.m.v. het samen gaan wonen van christenen in zogenaamde huisgemeenschappen. Deze huizen zouden als gemeenschappelijke centra moeten gaan functioneren, dat als voorbeeld moest dienen voor anderen en van waaruit de zogenaamde arbeid onder jongeren en studenten effectiever zou kunnen verlopen. Dit idee sprak andere Ichthia­nen wel aan, maar ze geloofden niet dat het een taak voor Ichthus als geheel was. Toch was het onvermijdelijk om een keuze te maken, omdat de huizen als een soort 'home' voor Ichthus zouden gaan functioneren. Verscheidene mensen hebben zich daarom ook teruggetrokken toen het huizenplan vastere vormen kreeg. Er werd een 'Stichting Evangelische Studentenhuizen' in het leven geroepen en in mei 1969 werden er twee panden aangekocht. Het aantal huizen is in de loop der tijden opgelopen tot vier.

Aan deze huizenaffaire kwam in 1974 een einde. Vanaf februari 1973 kwamen steeds duidelijkere meningsverschillen aan het licht binnen Ichthus. Volgens 'verontruste' Ichthianen was gemeenschap doel in zichzelf geworden en geen middel meer. Twee visies kwamen zo tegenover elkaar te staan: ten eerste de gemeenschap moet gevuld worden vanuit de Nieuwtestamentische gemeentestructuur (huisgemeente) en ten tweede, de huizen moeten havens zijn van waaruit het werk onder studenten beter zou functioneren en waar de richtlijnen die in het Nieuwe Testament op de gemeente slaan lang niet alle betrekking hebben op het samenleven in de huizen. Kort samengevat: Ichthushuis: huisgemeente of workshop? Het uiteindelijk gevolg van de vele discussies was dat het eerste ontstane Ichthus-huis zich als open huis terugtrok en Ichthus vanaf september 1974 verder ging zonder huizen, met kringen en handhaving van het evangelisch getuigenis van Ichthus onder de studenten. Over ledenaantallen valt alleen te zeggen dat men in oktober 1974 circa 40 mensen telde; wat zeker een teruggang betekende.

Vanaf dat moment is de vereniging weer van de grond af opgebouwd. Dit ging niet makkelijk, maar uiteindelijk heeft dit veel opgeleverd. Hoe de situatie was kun je een beetje opmaken uit het volgende citaat uit het eerste logboek:

“Logboek bestuur Ichthus Utrecht juni 1977, door Chris van der Geugten (bestuurder vanaf 1973) En hoe hopeloos de situatie ook steeds weer scheen, aan het eind van elk jaar mochten we zien dat de Heer ons toch enkele stappen verder geleid had. Wat is het heerlijk, dat de voortgang van het werk niet van ons en ons kunnen afhangt, maar van Jezus, die onze Leidsman is. Houdt vast aan die troost wanneer panieksituaties dreigen. Dit is de les van de geschiedenis: God wil dat we zelf leren bouwen, strijden en overwinnen en niet vertrouwen op inzichten van vroeger of structuren, hoezeer die in het verleden ook tot een zegen zijn geweest.”

De midden jaren '70

Het seizoen 1975-1976 was er weer één met vele (on)wederwaardigheden. Uit de opeenstapeling van discussies zijn drie hoofdpunten te halen: Ten eerste, wat is het doel van Ichthus? Is het doel primair evangelisatie onder studenten en moeten alle activiteiten daar uiteindelijk op gericht zijn of is het doel primair opbouw van elkaar rond de Bijbel en wordt het aan de mensen zelf overgelaten of ze zich al dan niet met evangelisatie en sociaal bezig willen houden? Ten tweede, is de bestaande bestuurlijke organisatie binnen Ichthus juist? Gebruikelijk was dat het oude bestuur zichzelf aanvulde, formeel waren hier geen regels voor, wat samenhing met het karakter van de beweging. Een meer democratische wijze van bestuursvorming werd voorgesteld. Er werd ook over een beleidsvormende vergadering, dagelijks bestuur, vertegenwoordiging van de diverse commissies in het bestuur e.d. gesproken. Een moeilijkheid bij dit alles was dat Ichthus nooit een formeel lidmaatschap had gekend. In de daarop volgende jaren bleef het bestuur zich nog zelf aanvullen. Anno 1995 lijkt dit definitief anders te gaan worden. Het derde punt ging over de vraag of er een lidmaatschap ingevoerd moest worden met of zonder ondertekening van een bepaalde beginselverklaring? En welke beginselverklaring? Van de IFES? Moet ondertekening gevraagd worden van alle leden of alleen van kringleiders, commissies en besturen? Vanaf 1981 ondertekenden zowel bestuursleden als kringleiders de beginselverklaring. In 1992 werd de doelstelling daaraan toegevoegd. Leden ondertekenen de grondslag van de vereniging; de bijbel, het woord van God.

Huisvesting I

Het is niet geheel duidelijk, maar waarschijnlijk is Ichthus rond de1975/1976 verhuist naar een andere maaltijdlocatie, Cunera aan de Nieuwe Gracht. Dit was precies in de tijd dat Ichthus weer moest groeien. Vanaf die tijd is Ichthus uitgegroeid naar de vereniging zoals we haar nu kennen. De eerste jaren in Cunera hebben we doorgebracht op nummer 30, 1 hoog. Hier werden de wekelijkse maaltijden gehouden. Ongeveer rond 1986 is Cunera op nummer 32 gekomen.

Evangelisatie in de jaren '80 en '90

De laatste twintig jaar begon het evangelisatiebesef weer toe te nemen. Samen met CSFR en S.S.R.-N.U. vond in 1977 de eerste gezamenlijke evangelisatieactiviteit plaats. In 1985 werd een commissie in het leven geroepen die een evangelisatieactie begon voor te bereiden. Deze actie droeg de naam Mission'86. Drie jaar later werd een nieuwe actie georganiseerd, gebaseerd op de ervaringen van Mission '86 te weten Mission'89. Opvallend was de grote betrokkenheid rondom de missions; daarna zakte de betrokkenheid weet grotendeels ineen. In het seizoen 1992-1993 was er in samenwerking met de andere christelijke studentenverenigingen een grote evangelisatieactie die actief was onder de naam 'Present'. Een jaar later had Ichthus in haar eentje weer een evangelisatieactie, met onder andere een roosjesactie.

Huisvesting II

Op 14 december 2005 hadden we onze laatste maaltijd in Cunera. Nadat we 30 jaar in Cunera hebben gezeten, werd de huur per 1 januari 2006 opgezegd. Cunera is altijd de thuisbasis geweest van het EUG (oecumenische studentengemeente). Zij huurden dit op hun beurt weer van het Bisdom van Utrecht. Door geldgebrek moest dit pand aan de Nieuwegracht verkocht worden. Daarom ging Ichthus op zoek naar een nieuwe locatie en vond deze uiteindelijk aan de Daelwijcklaan te Zuilen. Vanaf januari 2006 zijn de maaltijden gehouden in het kerkgebouw van de ‘God is liefde’ gemeente. Het verblijf in Cunera had vele voor- en nadelen. Bijvoorbeeld de iets te saaie witte zaal en een keuken die niet al te best was. Toch bleken de centrale ligging, de grootte van zalen en de nostalgie van hoge waarde. Dankbaarheid voor het lange gebruik van dit pand werd dan ook als volgt verwoord in de afscheidsspeech:

“…Straks verlaten we voor het laatst Cunera. Laten we vertrouwend de deur uitstappen. De onzekere toekomst geeft misschien ook bezorgdheid. Maar God zegt dat, dat niet hoeft, we mogen tot hem komen. We moeten ons focussen op God en dan zal hij ons leiden. We mogen dankbaar deur uitstappen en God alle glorie en eer doen toekomen.

De Daelwijcklaan bleek helaas niet een heel geschikte locatie, vooral gezien de ligging ver buiten het centrum van Utrecht. Uiteindelijk is er in de zomer van 2006 een nieuw, centraler gelegen, thuis gevonden in de Nieuwe Kerk aan de Bollenhofsestraat. Na vele jaren aan verenigingsavonden die plaatsvonden in de Nieuwe Kerk, verhuisden we in 2020 naar Dijckzigt. Hier hebben we als vereniging een mooie plek gevonden om verder te blijven groeien.

(Deze tekst mag gebruikt worden onder de CC-BY-SA 3.0-licentie)